Сурункали гепатит б ни даволаш

Бир неча йил аввал сурункали гепатит С давоси йўқ хасталик ҳисобланар эди: мавжуд дори воситалари ҳаммага ҳам ёрдам бермас, даво курсини ўтишга қарор қилганларнинг аксарияти эса салбий асоратлар туфайли уни охиригача етказа олмас эди.

Бироқ охирги йилларда вирусдан оғриқсиз ва эҳтимол уч ой ичида қутулиш имконини берувчи янги воситалар пайдо бўлди. Шунга қарамасдан, кўпчилик одамлар гепатит С дан азият чекишда давом этмоқда: кимдир бу касалликка чалинганидан бехабар, кимдир даволаш курси тахминан кичикроқ шаҳардаги бир хонали уйнинг нархи билан тенг эканлиги учун. Meduza нега гепатит С ни ҳар бир киши ёдда тутиши ва ушбу ташхис қўйилганда қандай йўл тутиши лозимлиги ҳақида ҳикоя қилади.

Сурункали гепатит б ни даволаш

Фото: Meduza

Гепатит С аниқ статистикаси йўқ жиддий хасталиклардан бири ҳисобланади. Уни стоматологда юқтириб олиш мумкин, 20 йил давомида ҳеч қандай асоратсиз хасталикни бошдан кечириш ва фақат 40 ёшларга келганда кутилмаганда сирроз ҳақида хабар топиш мумкин.

Аввал гепатит С ҳақида нимадир билганлар унинг ҳеч бир касаллик белгисисиз сирроз ва ўлимга олиб келишини ҳисобга олиб, уни «хушмуомала қотил» деб атаган. Бироқ 2013 йилдан фармкомпаниялар 100 кишидан 90 нафарига вирусдан халос бўлиш имконини берувчи дори чиқара бошлади. Бунгача фақат интерферонлар ёрдамида даволаниш мумкин бўлиб, у келтириб чиқарадиган асоратлар туфайли инсон ҳаётдан ярим-бир йилга узилиб қолар, бундай муолажа 40—80 фоиз ҳолатлардагина муваффақиятли якунланар эди. Кимлар учундир бундай даво муолажасини қабул қилиш мумкин эмаслиги туфайли улар фақат жигарини кузатиб юриш ва сиррозга чалинмасликка умид қилиш билан кифояланар эди. Янги дори воситаси Россияда аллақачон рўйхатдан ўтказилган бўлиб, бир курси 900 минг рубль атрофида туради.

«Мен спортчиман, ичмайман, чекмайман»

Америка профилактика бўйича ишчи гуруҳи (U.S. Preventive Services Task Force) гепатит С ни юқтириб олиш хавфи мавжуд бўлган барчани унга текширишни тавсия қилади.

«2013 йилда акция ўтказдик: биз барча истовчиларга текин текшириш ўтказдик. Бир йилдан сўнг бу тажрибани такрорлашга қарор қилдик. Лаборатория ходимларидан бирининг ҳикоя қилишича, бир ҳомиладор қиз йигити билан анализ топшириш учун келган. Йигитга ҳам гепатитга текин текширишдан ўтиш таклиф этилганда, у ‘Мен спортчиман, ичмайман, чекмайман’, деб текширишдан ўтишдан бош тортган. Бироқ уни кўндиришганда, унда гепатит С аниқланган ва у вирусни қаердан юқтириб олганлиги ҳақида ҳеч қандай маълумотга эга бўлмаган», — дея ҳикоя қилади «Гепатитга қарши бирга» ташкилоти вакили Никита Коваленко.

Читайте также:  У мужа гепатит а могу ли я забеременеть

Британия Соғлиқни сақлаш миллий хизмати қулоғини тештирган, пирсинг ёки татуировка қилдирган, стерилланмаган асбоблар билан акупунктура ёки электроэпиляция жараёнидан ўтган барчага гепатит С га текширишдан ўтишни тавсия қилади. Асбобларнинг стерилланган-стерилланмаганлигини эса текшириб кўришнинг деярли имкони йўқ. Бироқ қоидаларга амал қилинганлигини тахмин қилиш мумкин бўлган иккиламчи белгилар мавжуд.

«Асбоблар автоклавдан олиниши лозим. Пергамент қоғозчаси ёки пакетчаси бир мартадан ортиқ қўлланувчи тиббий материалга тўғри ишлов берилгандан кейин фойдаланиладиган махсус ўрамдир», — дея аниқлик киритади гепатолог Марина Майевская. Ўрам сизнинг кўз ўнгингизда очилиши керак. Агар мутахассис асбобларни шунчаки спирт билан артаётган бўлса, буни ишлов бериш деб аташ мумкин эмас. Агар маникюр мижознинг уйида қилинаётган бўлса, мижознинг шахсий асбобларидан фойдаланилиши лозим.

Касалликни юқтириб олиш ва мазкур ташхисни қўйиш ўртасида узоқ вақт ўтиб кетиши туфайли уни қаерда юқтириб олганликни аниқлаш ва вирус ўчоғига қарши нимадир қилиш деярли имконсиз.

Гепатит С жинсий алоқа давомида ҳам ўтиши мумкин, бироқ бунинг эҳтимоли жуда паст бўлганлиги туфайли Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти ушбу инфекцияни жинсий йўл билан юқадиган касалликларга киритмайди ҳам.

Миллионга тенг дори воситаси

Инсоният вакцинациясиз халос бўладиган биринчи инфексион хасталик гепатит С бўлиши мумкин. 1990 йиллардан буён гепатит С интерферон инъекциялари ёрдамида даволаб келинган. Бироқ у келтириб чиқарадиган нохуш асоратлар туфайли кўпчилик даво муолажасини тўхтатиб қўяр эди.

Тўғридан-тўғри вирусга қарши курашувчи дори воситалари бундай нохуш ҳолатларни юзага келтирмайди — киши даволаниш чоғида ҳам иш қобилиятини йўқотмайди.

Сотувда бор дори воситаларининг қиймати туфайли кўпчилик беморлар уларни харид қила олмайди. Мисол учун, АҚШда гепатит С га қарши янги дорининг 12 ҳафталик курси 94,5 минг доллар туради.

Сурункали гепатит б ни даволаш

Фото: Meduza

Гепатит С аниқланган беморларни тиббий ходимлар маъносиз равишда ҳуқуқларини чеклайди. Кўпинча тиббий ходимлардан, айниқса, стоматологлардан вирусни юқтириб олмаслик учун бундай мижозларни қабул қилмасликка ҳаракат қилиши ҳақида эшитиш мумкин. Бироқ бундай беморларга ёрлиқ ёпиштиришга рухсат берувчи ҳеч қандай норматив ҳужжат йўқ.

Читайте также:  Лечение гепатита с препаратами нового поколения

Ҳар қандай тиббиёт ходими бемор билан ишлай туриб, ўзи вирусни юқтириб олмаслик ва бошқалар учун инфекция манбасига айланмаслик учун санитария-эпидемия режимига қатъий амал қилиши лозим. Мижоз ташқи томондан қанчалик соғлом кўринмасин, шифокор у билан касалликка чалинган бемор билан ишлаган каби ишлаши лозим. Ахир, ҳақиқатан ҳам, гепатит С га чалинганидан бехабар миллионлаб кишилар мавжуд.

Источник

САВОЛ: Қайси усул гепатит В юқтирганлигини тез ва аниқ аниқлайди?
ЖАВОБ: Гепатит В вируси юқтирилганлигини энг тез ва тўлиқ аниқловчи усул зарарланган қонда вируснинг ДНК сини аниқлаш хисобланади. Бу полимеразали занжирли реакция (ПЦР) усули бўлиб, гепатит В вируси юқтириб олинганини бир неча кундан кейин аниқлай олади. Эслатиб ўтамиз, тахлил натижаси тест системаларнинг сезувчанлигига хам боғлиқ. Иммунофермент (ИФА) усулида эса қондаги гепатит В вирусига қарши антигенни (HbsAg) иккинчи хафтадан бошлаб (ўртача 28 кунда) аниқлаш мумкин.

САВОЛ: Сўнги пайтларда ухласам хам яхши дам олмаяпман, кундузлари ўзимни бехол, ланж хис қилаяпман, қайдадир ўқиганимда бу гепатит В нинг белгиси деб айтилган экан. Бу қанчалик тўғри?
ЖАВОБ: Тўғри айтиб ўтилган белгилар гепатит В га хос хисобланади. Аммо гепатит В ташхиси бошқа барча инфекцион касалликлар сингари қондаги В вирусини фақат тахлил натижаларига кўра қўйиш мумкин. Сиз айтган шикоятлар гипотиреоз холатида хам кузатилади.

САВОЛ: Гепатит В дан эмлатиш олиш шартми?
Жавоб: Гепатит В га қарши эмлатиш олиш инфекцион касалликлардан химоя қилишнинг ишончли ва эффектив усули хисобланади. В вирусига қарши вакцинация мажбурий эмлатишлар календарига киритилган. Биринчи эмлаш янги туғилган чақалоққа туғруқхонанинг ўзида биринчи куни қилинади. Иккинчи эмлаш бир ойдан сўнг бажарилади. Учинчи эмлаш эса чақалоқ 4 ойлик бўлгунга қадар қилинади. Бир неча йилдан сўнг эса ревакцинация ўтказилади. Ревакцинация хар бир инсон учун индивидуал белгиланади.   

САВОЛ: Ёшлигимда гепатит В билан оғриган бўлсам хам эмлатиш олишим шартми?
ЖАВОБ: Гепатит В вирусига қарши эмлаш илгари бу вирус билан умуман контактда бўлмаган одамларга қилинади. Аар Сиз хақиқатда гепатит В вируси билан касалланган бўлсангиз, ёки ташувчи бўлсангиз эмлатиш олишингиз шарт эмас.

Читайте также:  Что такое насительство гепатита с

САВОЛ: Олти йил илгари Гепатит В дан вакцинация олганман. Яна қачон қайта олишим керак?
ЖАВОБ: Гепатит В га қарши ревакцинация организмнинг вирусга қарши бўлган химоя даражасини йўқолиши кузатилганда ўтказилади. Бунинг учун гепатит В вируси антигенига қон тахлили топширилади. Агар қонда HBsAb кўрсаткичи 10 МЕ/мл  дан паст бўлса қайта эмлатиш олганингиз маъқул.

САВОЛ: Хозирда Гепатит В га қарши бир неча хил номдаги вакциналар мавжуд. Шу сабабли эмлашни бир турдаги вакцина билан бошлаб бошқа турдагиси билан давом эттириш ёки тугатиш мумкинми?
ЖАВОБ: Ха, мумкин. Текширишларни кўрсатишича турли ишлаб чиқарувчилар томонидан тайёрлаган вакциналарнинг таъсир механизми ва хосил қилган иммунитет даражаси бир хил.

САВОЛ: Менинг бир танишим гепатит В га қарши вакцинацияни олди. Кейин маълум бўлишича у гепатит В вирусини нофаол ташувчиси хисобланар экан ва бу хақида вакцинация пайтида айтмаган экан.
Вакцинация унинг соғлиғига қанчалик зарар етиши мумкин.
Жавоб: Агар инсон гепатит В вируси билан илгари контактда бўлган бўлса ва қонида ушбу вирус бўлса — вакцина хеч қандай салбий ва ижобий таъсир этмайди.

САВОЛ: Гепатит В ни тўлиқ тузатиб юборса бўладими?
ЖАВОБ: Гепатит В ни батамом тузатиб юбориш жуда қийин. Негаки гепатит В вируси жигар хужайраларининг ДНК си қаторига тизилиб қўшилиб олади. Даволаш натижасида конда HbsAg антигени йўқолиб кетган тақдирда хам, организмда жиддий иммуноконфликт юзага келса, жигар хужайраларида жойлашган В вируси яна кескин кўпайиши ва касалликни қайталаниши кузатилиши мумкин. Аммо замонавий вирусга қарши препаратлар касалликни назорат қилиш, фиброз ривожланишини тўхтатиш ва хаттоки мунтазам даволаниш натижасида циррозни ортга қайтариш имконини беради. Фан жойида тургани йўқ, сўнгги йилларда айнан гепатит В вирусини нафақат қонда балки жигардаги ДНК сини хам парчалайдиган препаратлар устида иш олиб борилмоқда.  

© www.gepamed.uz 

Источник